İş Hukukuna Genel Bakış ve Temel Haklar
İş Hukukuna Genel Bakış ve Temel Haklar
İş hukuku, çalışma hayatının düzenlenmesinde kritik bir role sahiptir. Bu yazıda, iş hukukunun temel prensiplerini ve tarafların hak ve yükümlülüklerini detaylı olarak inceleyeceğiz.
İş Sözleşmesi ve Türleri
İş ilişkisinin temelini oluşturan iş sözleşmesi çeşitleri:
- Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi
- Tanımı ve özellikleri
- Sona erme koşulları
- İhbar süreleri
- Belirli Süreli İş Sözleşmesi
- Kullanım şartları
- Yenileme koşulları
- Sona erme durumları
- Kısmi Süreli İş Sözleşmesi
- Çalışma saatleri düzenlemesi
- Haklar ve yükümlülükler
Çalışma Süreleri ve Dinlenme Hakları
İş Kanunu'na göre çalışma süreleri ve dinlenme hakları:
- Normal Çalışma Süresi: Haftalık 45 saat
- Fazla Çalışma
- Tanımı ve sınırları
- Ücret hesaplaması
- Çalışan onayı gerekliliği
- Dinlenme Süreleri
- Günlük dinlenme
- Haftalık izin
- Yıllık ücretli izin
Ücret ve Yan Haklar
Çalışanların ücret ve yan haklarına ilişkin düzenlemeler:
- Asgari Ücret Uygulaması
- İkramiye ve Primler
- Sosyal Yardımlar
- Ücret Garanti Fonu
İş Güvencesi
İş güvencesi kapsamında çalışan hakları:
- Feshe Karşı Koruma
- Geçerli fesih nedenleri
- Fesih bildirimi
- İşe iade davaları
- Tazminat Hakları
- Kıdem tazminatı
- İhbar tazminatı
- Kötüniyet tazminatı
İş Sağlığı ve Güvenliği
İşyerinde sağlık ve güvenlik önlemleri:
- İşveren Yükümlülükleri
- Risk değerlendirmesi
- Koruyucu ekipman sağlama
- Eğitim verme zorunluluğu
- Çalışan Sorumlulukları
- Kurallara uyma
- Tehlike bildirimi
Sonuç
İş hukuku, çalışma hayatının sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için temel kuralları belirler. Hem işverenlerin hem de çalışanların haklarını ve sorumluluklarını bilmesi, iş barışının sağlanması açısından büyük önem taşır.